Η ζήλεια αποτελεί ένα φυσιολογικό συναίσθημα. Είναι καλό να εκφράζεται, να μην εσωτερικοποιείται και να εκτονώνεται μέσα από κατάλληλες διεξόδους. Δεν χρειάζεται να προσπαθούμε να παρέμβουμε άμεσα στο συναίσθημα αλλά στις δυσλειτουργικές συμπεριφορές που ενδέχεται να προκύπτουν από αυτό. Η αλλαγή του συναισθήματος θα έρθει μόνο μετά από βιώματα των παιδιών που θα τους αποδεικνύουν ότι δεν κινδυνεύουν να χάσουν τη αγάπη, την τρυφερότητα, το ενδιαφέρον και την φροντίδα των αγαπημένων τους γονιών αλλά και από την ανάπτυξη μιας προσωπικής σχέσης με τον/ην αδελφό/η. Κάθε οικογένεια έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της και ως εκ τούτου ενδέχεται η ζήλεια να βιωθεί με διαφορετικούς τρόπους και να απαιτούνται ξεχωριστοί χειρισμοί που δεν εμπίπτουν σε γενικούς κανόνες.
Όσες οδηγίες λοιπόν ακολουθούν συνίστανται με αυτήν την παραπάνω επιφύλαξη:
1. Προετοιμάζουμε το παιδί για την γέννηση του μωρού με έναν τρόπο θετικό, ήρεμο, φυσικό, χωρίς υπερβολές, άγχος και ανησυχία. Σκοπός είναι να προετοιμαστεί για ένα χαρμόσυνο γεγονός και όχι για μια τραυματική εμπειρία.
2. Δεν εξιδανικεύουμε την κατάσταση που θα ακολουθήσει της γέννησης του νέου μέλους της οικογένειας αλλά ούτε κινδυνολογούμε ως προς τις δυσκολίες. Μιλούμε εξίσου για τα θετικά και τα αρνητικά που ενδέχεται να ζήσουμε ο καθένας ξεχωριστά και όλη η οικογένεια από κοινού. Οι συζητήσεις θα πρέπει να είναι ανάλογες της ηλικία του παιδιού. Μπορούν να βοηθήσουν σχετικά παραμύθια ή και η αφήγηση προσωπικών ιστοριών.
3. Φροντίζουμε οι όποιες απαραίτητες αλλαγές στην ζωή του παιδιού να πλαισιωθούν θετικά, να μην ταυτιστούν με την γέννηση του μωρού και να μην βιωθούν ως δυσάρεστη συνέπεια (π.χ. αλλάζω δωμάτιο, κρεβάτι, παιχνίδια λόγω του μωρού, πηγαίνω παιδικό σταθμό).
4. Προσέχουμε πως περνάμε την έννοια του «μεγάλου αδελφού». Υπάρχει ο κίνδυνος να βιωθεί ως απώλεια της παιδικότητας (με τα όποια οφέλη αυτό συνεπάγεται) εξαιτίας της γέννησης του μωρού.
5. Εάν το παιδί έχει σχέση μόνο με τον ένα γονέα (συνήθως μητέρα), είναι χρήσιμο να κινητοποιηθεί και ο άλλος γονέας (ή αν δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, τότε κάποια άλλα οικεία πρόσωπα ) και μάλιστα πολύ πριν την γέννηση του μωρού ώστε να προλάβουν τις δυσκολίες που θα προκύψουν από τη αδυναμία ενασχόλησης του ενός γονέα εξίσου και με τα δύο παιδιά. Θα αποφευχθούν πολλές σκηνές ζηλοτυπίας του μεγάλου παιδιού αν έχει προβλεφθεί στη ζωή του να υπάρχουν και άλλα σημαντικά πρόσωπα και όχι μόνο η μαμά.
6. Η γέννηση ενός ακόμη παιδιού είναι μεγάλη αλλαγή για όλη τη οικογένεια. Ενδεχομένως να προκύψουν πολλές πρακτικές δυσκολίες. Είναι χρήσιμο, όσο βέβαια αυτό είναι δυνατόν, να μην απομακρύνεται το μεγαλύτερο παιδί από την οικογένεια και το σπίτι του ειδικά κατά την πρώτη περίοδο. Η ευρύτερη οικογένεια, παππούδες-γιαγιάδες, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο, αρκεί να μην βιωθούν από το μεγαλύτερο παιδί το μέρος «εγκατάλειψης και εξορίας».
7. Αποενοχοποίηση του συναισθήματος ζήλειας. Βοηθούμε το παιδί να καταλάβει τι του συμβαίνει. Τι νιώθει, πως το νιώθει στο σώμα του, στις σκέψεις του, στη ψυχολογική του κατάσταση. Η ζήλεια δεν μπορεί να είναι θέμα ταμπού. Μιλούμε με ειλικρίνεια, αμεσότητα και χωρίς επικριτική διάθεση για όσα νιώθει. Το βοηθούμε να εκφραστεί και να εκτονώσει την ένταση που κουβαλά. Σύμμαχοι μας
το παιχνίδι(role playing), τα παραμύθια, οι ζωγραφιές, οι ιστορίες, οι κατασκευές και ότι άλλο υπάρχει στον κόσμο των παιδιών.
8. Εκπαιδεύουμε το παιδί να αναγνωρίσει και να μάθει να διαχειρίζεται το συναίσθημα της ζήλειας. Πλαισιώνουμε τις δυνατότητες έκφρασης που έχει μέσα από συγκεκριμένες συμπεριφορές, του ορίζουμε δηλαδή ξεκάθαρα όρια για το τι επιτρέπεται και τι όχι.
9. Η οριοθέτηση των συμπεριφορών είναι απαραίτητη προϋπόθεση προστασίας του παιδιού από τις ενδεχόμενες καταστροφικές συνέπειες του συναισθήματος της ζήλειας. Πρέπει λοιπόν να γίνεται μέσα σε κλίμα υποστήριξης και όχι τιμωρίας. Οποιοσδήποτε κανόνας, οποιοδήποτε όριο βιώνεται ως τιμωρία, ανατροφοδοτεί την ζήλεια καθώς αποτελεί για το παιδί άλλη μία απόδειξη ότι η ύπαρξη του/ης αδελφού/ης, του δημιουργεί προβλήματα και κάνεις τους γονείς να είναι μαζί του «κακοί».
10. Δεν προσπαθούμε να επιβάλλουμε την αγάπη μεταξύ των παιδιών. Δεν γίνεται άλλωστε. Η αγάπη δημιουργείται από κοινού και δεν επιβάλλεται με το ζόρι. Το μόνο που μπορούν οι γονείς να επιβάλουν είναι τις συμπεριφορές μεταξύ των παιδιών δηλαδή τα όρια τους.
11. Δεν παρεμβαίνουμε με το παραμικρό στις διαφωνίες τους παρά μόνο αν αισθανθούμε ότι έχουν πλήρως χάσει τον έλεγχο.
12. Δεν κάνουμε τους δικαστές, ποιος έχει άδικο και ποιος δίκαιο.
13. Η παρέμβαση μας είναι καλό να γίνεται όταν θα έχουν ηρεμίσει και θα μπορούν να ακούσουν και να συζητήσουν. Τότε μπορούμε να συγκαλέσουμε «οικογενειακό συμβούλιο» και να δοθεί χώρος για την ανάλυση του περιστατικού, για την έκφραση των συναισθημάτων που βίωσαν, για συμβουλές,
παροτρύνσεις, οδηγίες και παραδείγματα επίλυσης προβλημάτων και διαχείρισης συναισθημάτων.
14. Είναι καλό ως γονείς να αποφεύγουμε τις συγκρίσεις μεταξύ των παιδιών. Τους προκαλούν ένταση και εντείνουν τις κρίσεις ζήλειας. Κάνουμε μόνο ενδοατομικές συγκρίσεις πως ήσουν, πως είσαι και πως μπορείς να γίνεις.
15. Καλή αυτογνωσία ως προς την στάση μας ως γονείς απέναντι στα παιδιά. Δεν αρκεί να επιθυμούμε να είμαστε δίκαιοι αλλά και να το πραγματοποιούμε . Συχνά αυθόρμητα κάποια χαρακτηριστικά των παιδιών μας έλκουν ή μας απωθούν και απαιτείται από μεριάς μας συνειδητοποίηση, αναγνώριση και ενδεχομένως αλλαγή της στάσης μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου