Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012

Ερμηνεύοντας...τα χρώματα στο παιδικό σχέδιο

Κάθε άτομο δίνει το δικό του νόημα στα χρώματα, ωστόσο κάθε χρώμα συνδέεται εννοιολογικά με συγκεκριμένες ιδιότητες (Κάσσα, 2004). Η απουσία χρώματος θεωρείται ένδειξη «συναισθηματικού κενού», ενώ αντίθετα η «αρμονική» του ένταξη στο σχέδιο αποτελεί ένδειξη καλής ισορροπίας.
Η χρήση των βασικών χρωμάτων (κόκκινου, κίτρινου, μπλε, άσπρου) υπάρχουν πιθανότητες να αποτελεί καλό σημάδι «μέχρι τα 6 χρόνια» (Κάσσα, 2004). Τα χρώματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: στα θερμά και στα ψυχρά. Στα θερμά ανήκουν χρώματα όπως το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο και το πράσινο. Στα ψυχρά, από την άλλη, ανήκουν χρώματα, όπως το βιολετί, το μπλε, το γαλάζιο και το γαλαζοπράσινο. Με βάση αυτόν το διαχωρισμό, μελετήθηκαν και ερευνώνται αδιάκοπα οι θετικές και αρνητικές επιδράσεις των χρωμάτων στην ανθρώπινη ψυχολογία (Κάσσα, 2004). Πιο συγκεκριμένα:
Το κόκκινο είναι το σύμβολο της ζωής, εκφράζει τα συναισθήματα, την αγάπη στο επίπεδο των αισθήσεων, το πάθος, τις έντονες παρορμήσεις. Είναι το χρώμα που δίνει πολλή ενέργεια, ενεργοποιεί, διεγείρει, προκαλεί συναισθήματα ευεξίας, θάρρους και δύναμης, κινητοποιεί ή ακόμα δημιουργεί επιτακτικές επιθυμίες. Επιπρόσθετα, αντιστοιχεί στην αισιοδοξία και στη διάθεση για ζωή, αυξάνει τον αυθορμητισμό και την εμπιστοσύνη στις προσωπικές δυνάμεις, και δίνει δυνατή θέληση. Το κόκκινο, όμως, σε μεγάλες δόσεις διεγείρει έντονα, απειλεί, παρακινεί σε βιασύνη, απωθεί. Η υπερβολική χρήση σημαίνει ψυχολογικά ζωηρές και γρήγορες συγκινήσεις, νευρωτική συμπεριφορά, παρορμήσεις, εκρήξεις θυμού και υπέρμετρο αυθορμητισμό (Κάσσα, 2004).
Το κίτρινο είναι το χρώμα της διανόησης, της διάνοιας, της ανώτερης ευφυΐας, της σκέψης, του πνεύματος. Είναι το πιο φωτεινό απ’ όλα τα χρώματα και έχει εκρηκτική και διεγερτική επίδραση. Δείχνει άνοιγμα σε πνευματικούς ορίζοντες, την απελευθέρωση, την καθαρή και ψυχρή φιλοδοξία, το δυναμισμό, την έλλειψη δέσμευσης και το συνεχές ψάξιμο για νεωτερισμούς. Φανερώνει καλή πνευματική επικοινωνία, αναλυτική σκέψη, καλή λεκτική έκφραση. Είναι το κατεξοχήν χρώμα που ακτινοβολεί και αναζωογονεί το πνεύμα. Διεγείρει το νου, καλλιεργεί την έμπνευση και τη φαντασία, δυναμώνει το νευρικό σύστημα, βοηθά τον προσωπικό αυτοέλεγχο. Στην αρνητική μορφή συνδέεται με τη ζήλια και την αρρώστια. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι οι ψυχικά ασθενείς αποφεύγουν το κίτρινο χρώμα (Κάσσα, 2004).
Το πράσινο είναι μια σύνθεση χρωμάτων, του μπλε και του κίτρινου. Είναι το χρώμα της φύσης και φανερώνει κοινωνικότητα, ευαισθησία, ψυχολογική επαφή, πληρότητα. Θεωρείται ουδέτερο, εποικοδομητικό χρώμα, που χαλαρώνει, θεραπεύει και υπόσχεται καλή φυσική κατάσταση. Είναι το χρώμα της ισορροπίας, της αρμονίας, της ειρήνης, της συναδέλφωσης και της ελπίδας. Τονώνει
την καρδιά, γαληνεύει τα νεύρα, το μυαλό και τα μάτια (Κάσσα, 2004).
Η γενική σημασία του μπλε είναι ησυχία, ειρήνη, πίστη, αλήθεια. Επιδρά χαλαρωτικά, ηρεμεί και απαλύνει. Είναι ψυχρό, ωστόσο δημιουργεί μια αρμονική ατμόσφαιρα. Είναι το χρώμα της διαίσθησης και των εντυπώσεων, είναι το χρώμα με το οποίο ερχόμαστε σέ επαφή με το υποσυνείδητο. Το μπλε του ουρανού ανοίγει το πνεύμα και την ψυχή, και δίνει το συναίσθημα της ατελείωτης άπλας και της απόλυτης εσωτερικής ελευθερίας. Επιπλέον, είναι το χρώμα της νοσταλγίας, της αυτοθυσίας, της πίστης, της υπόσχεσης και συμβολίζει τον ιδεαλισμό και την ονειροπόληση. Είναι το χρώμα των καλόπιστων και καλοδιάθετων ιδεαλιστών, που τείνουν στην αυταπάρνηση, στην ειρήνη, στην τάξη. 
Το έντονο σκούρο μπλε έχει μια τάση προς το συντηρητισμό, την αυστηρότητα, το παραδοσιακό. Χαλαρώνει, βοηθά στην καλή διατροφή και στην ανάπτυξη του σώματος, προάγει την αλήθεια, την τιμιότητα και την αξιοπιστία. Το γαλάζιο σημαίνει ρύθμιση της συναισθηματικής συμπεριφοράς, είναι το χρώμα των «κανονικών» ατόμων και των παιδιών στο στάδιο της ανάπτυξης της λογικής (Κάσσα, 2004).
Το ροζ είναι η πιο λεπτή απόχρωση του κόκκινου και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως το χρώμα της καρδιάς. Σημαίνει αγάπη, αποδοχή, εμπιστοσύνη από τα βάθη της καρδιάς. Είναι το χρώμα των ευγενικών ψυχικών αισθημάτων σε μια ανώτερη πνευματική κλίμακα, το χρώμα της τρυφερότητας, της απαλότητας και της ετοιμότητας για προσφορά. Ακόμα, γιατρεύει πληγωμένες καρδιές και προ-
άγει τη φιλία και την αγάπη. Στην υπερβολική του, όμως, χρήση σημαίνει μια ταραγμένη σχέση με την πραγματικότητα, μια συνειδητή αποστροφή για τα ουσιαστικά πράγματα της ζωής και τους φόβους μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα (Κάσσα, 2004).
Η απόχρωση του πορτοκαλί προκύπτει από το συνδυασμό του κόκκινου και του κίτρινου χρώματος. Είναι το σύμβολο της αισιοδοξίας και της χαράς της ζωής, θετικό, ζεστό χρώμα, που ενεργοποιεί και αυξάνει την αυτοπεποίθηση, τη διάθεση για δράση και δίνει θάρρος και δύναμη. Χαρακτηρίζεται ως το «κοινωνικό χρώμα», γιατί εμψυχώνει για κοινωνικές συναναστροφές, βοηθά την ανοιχτή και καλή διάθεση απέναντι στους άλλους, δίνει θερμή συμπεριφορά. Σε αντίθεση με το κόκκινο, που έχει εκρήξεις χωρίς μέτρο, βοηθά να κρατά κανείς τον αυτοέλεγχο των συναισθημάτων του. Ακόμα, ζεσταίνει και χαροποιεί, χαλαρώνει την ένταση, βοηθά την πνευματική λειτουργία (Κάσσα, 2004).
Το καφέ είναι ένα πολύ σκούρο πορτοκαλί. Είναι το χρώμα της γης, φανερώνει την ανάγκη για τάξη και οικογενειακή θαλπωρή. Επίσης, συνδέεται με την επιθυμία για μια απλή, ήσυχη ζωή στη φύση. Το καφέ εκφράζει τις σωματικές εντυπώσεις, είναι οι ρίζες και οι καταβολές, παρέχει τη βάση για υψηλότερους στόχους. Γενικά, θεωρείται το χρώμα που αντιπροσωπεύει τη μητρική αγκαλιά και στοργή, και έχει τη σημασία της σταθερότητας, της εξασφάλισης του γήινου.
Το σκούρο καφέ και το μαύρο είναι τα χρώματα που απωθούν περισσότερο τα παιδιά (Κάσσα, 2004).
Το μωβ αποτελείται από το κόκκινο και το μπλε χρώμα. Είναι το χρώμα της έμπνευσης, του μυστικού, της φαντασίας, της προσωπικής δημιουργικότητας και της αυτοθυσίας. Επειδή είναι μείξη κόκκινου και μπλε, περιέχει τόσο την παρόρμηση του πρώτου όσο και την ηρεμία του δεύτερου. Γι’ αυτό συμβολίζει την ένωση της ύλης με το πνεύμα. Σπάνια οι άνθρωποι δείχνουν προτίμηση στο μωβ, και αυτό συμβαίνει μόνο όταν είναι πολύ ευαίσθητοι καλλιτέχνες, ιδιόρρυθμες προσωπικότητες. Γενικά, φανερώνει συναισθηματικές διαταραχές (Κάσσα,
2004).
Το γκρι στη σύνθεσή του περιέχει το άσπρο και το μαύρο χρώμα. Σημαίνει την απόλυτη ουδετερότητα, την υπερβολική έως ψυχαναγκαστική προσοχή και, κατ’ επέκταση, τη διάθεση για συμβιβασμούς. Συγχρόνως, δείχνει και πείσμα, ισχυρογνωμοσύνη και ψυχική αντίσταση. Είναι το χρώμα που φανερώνει απώθηση, φόβο για ζωή και εσωτερικές πιέσεις. Προτιμάται από δύσκολους και δύστροπους χαρακτήρες. Δείχνει σωφροσύνη, εχεμύθεια, δυσπιστία, απώθηση και αρνητική συμπεριφορά (Κάσσα, 2004).
Το λευκό είναι σύμβολο αγνότητας, καθαρότητας και αθωότητας. Φανερώνει τη διαφάνεια, την προτίμηση στο φως, την απόλυτη αποδέσμευση από την ύλη. Προάγει την ευφυΐα, την ατομική λάμψη προς τα έξω. Δηλώνει την ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα και για προσωπική ανάπτυξη. Ωστόσο, σε υπερβολική δόση σημαίνει ψυχρότητα, αφηρημένες ιδέες, υπερβολική ευαισθησία, κυνισμό. Δεν χρησιμοποιείται εύκολα παρά μόνο από άτομα με ψυχικές διαταραχές (Κάσ-
σα, 2004).
Το μαύρο εκφράζει θλίψη, απώλεια, μελαγχολία, φόβο. Σκεπάζει και κρύβει συναισθήματα. Ψυχολογικά σημαίνει φόβους, νευρώσεις, κατάθλιψη, άρνηση ζωής. Χαρακτηρίζει το ακοινώνητο άτομο και την επιθυμία του να εξαφανιστεί από «έξω», να κρυφτεί. Δηλώνει αγωνία, άγχος, ανησυχία. Το μαύρο είναι το χρώμα των νευρωτικών και εφηβικών διαταραχών (Κάσσα, 2004).
Το τιρκουάζ είναι μια απόχρωση του μπλε. Σχετίζεται με την προσοχή στη μελέτη και τη συλλογή πληροφοριών, τη θέληση για γνώση, τον αυτοσεβασμό και την υπευθυνότητα (Δήμου, 1994).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου