Πρακτικές αντιμετώπισης του άγχους αποχωρισμού...

Καθώς το παιδί αναπτύσσεται το άγχος των γονιών αυξάνεται. Το ξεκίνημα κάθε σχολικής χρονιάς είναι ένα γεγονός που επιφέρει μια σχετική αναστάτωση στους γονείς. Ακόμα μεγαλύτερος προβληματισμός παρατηρείται σε γονείς με παιδιά που ετοιμάζονται να πάνε στη πρώτη τάξη του δημοτικού. Η αρχή της σχολικής χρονιάς σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη νηπιακή στη παιδική ηλικία. Η στιγμή που το παιδί ξεκινάει το σχολείο ισοδυναμεί με ένα δεύτερο απογαλακτισμό. Είναι ένα ακόμα σημαντικό βήμα προς την ανεξαρτησία του και ως εκ τούτου είναι δύσκολο τόσο για το ίδιο όσο και για τους γονείς.. Η αρχή της σχολικής χρονιάς είναι μια έντονη περίοδος στη ζωή κάθε οικογένειας και, κυρίως στην περίπτωση που το παιδί πηγαίνει πρώτη φορά στο σχολείο.

Τα περισσότερα παιδιά έχουν ήδη την εμπειρία του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου και έτσι έχουν κατακτήσει την έννοια της φύλαξης έξω από το σπίτι από κάποιο πρόσωπο που δεν είναι ο γονιός τους. Παρόλα αυτά, η εισαγωγή τους στο δημοτικό είναι μια καινούργια εμπειρία. Το παιδί με βάση την προσχολική του εμπειρία έχει σχηματίσει μια εικόνα που δεν συνάδει πλήρως με αυτή που θα συναντήσει στο σχολειό. Οι προσδοκίες για το τι πρόκειται να συμβεί είναι ο πυρήνας πάνω στον όποιο θα πρέπει να επικεντρωθεί ο γονιός.

Είναι αρκετά σύνηθες ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών να συναντά δυσκολίες στην προσαρμογή τους στο σχολειό ιδιαίτερα τις πρώτες ημέρες. Η έντονη απροθυμία τους, η γεμάτη πανικό άρνηση να πάνε στο σχολειό, οι αιτιάσεις για σωματικούς πόνου, η ντροπαλότητα, οι έμμονες ιδέες, η φοβία μήπως αρρωστήσει το ίδιο η κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο, οι διαταραχές ύπνου και διατροφής, είναι συχνές συμπεριφορές που εκδηλώνουν τα παιδιά. Το φοβισμένο παιδί βιώνει όλο το σωματικό και ψυχικό μαρτύριο μιας αγχώδους διαταραχής. Οι γονείς με ψυχραιμία και υπομονή θα πρέπει να μην πανικοβάλλονται αφού δε πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση και να ενεργήσουν με συγκεκριμένες τακτικές:

Δεν πρεπει να ξεχνάμε, ότι το κάθε παιδί είναι μια μοναδική και ξεχωριστή προσωπικότητα.

Ο γονιός θα πρέπει να αποβάλει τα δικά του άγχη και ανασφάλειες. Το «γονεικο άγχος» προβάλλεται με έντονο τρόπο στο παιδί και έτσι το προετοιμάζει για μια επερχόμενη κατάσταση δύσκολη και απειλητική.

Τα παιδιά συνηθίζουν να δημιουργούν σε ένα «φαντασιωσικό» επίπεδο προσδοκίες για κάποιο επερχόμενο γεγονός που πολλές φόρες διέπονται από το στοιχειό της υπερβολής, μεγέθυνσης και συχνά έχουν αρνητική χρεία. Για αυτό το λόγο είναι αρκετά βοηθητικό να σχηματίσουν οι γονείς στο παιδί πιο ρεαλιστικές προσδοκίες. (όνομα σχολειού, επίσκεψη στο σχολείο, στους γύρω χώρους, αίθουσες, προαύλιο, γνωριμία με δασκάλα αν αυτό είναι δυνατόν..)

Σημαντικό, επίσης, είναι να μιλούν οι γονείς με θετικά λόγια για το σχολείο στο παιδί και να του αναφέρουν όσα καινούρια πράγματα πρόκειται να μάθει εκεί. Μια συζήτηση με το παιδί για την πρώτη του ημέρα στο σχολείο και η προσπάθεια δημιουργίας θετικών προσδοκιών είναι απαραίτητη, με επίκεντρο τους συμμαθητές του, την καινούρια δασκάλα, τα ωραία πράγματα που θα κάνει και θα μάθει, καθώς και ιδιαίτερη αναφορά στην αυλή και το διάλειμμα.

Ο γονιός πρέπει να επιτρέψει στο παιδί να εκφράσει την ανησυχία του και τα συναισθήματα του. Να αποσαφηνίσει τις παρανοήσεις και τις εσφαλμένες αντιλήψεις που μπορεί να έχει όσον αφόρα το σχολειό. Διερευνήστε με τη συζήτηση, το παιχνίδι, τη ζωγραφική, την αφήγηση ιστοριών, πως σκέπτεται, αισθάνεται και ενεργεί. Με αυτό το τρόπο θα αποκαλυφτούν τα ζητήματα γύρω από το σχολειό. Αντιμετωπίστε ευθέως τους προβληματισμούς του, μην τον μπερδεύεται ακόμα περισσότερο.

Αν υπάρχει πατέρας δεν θα πρέπει να είναι αποκλεισμένος από όλη την διαδικασία. Ιδιαίτερα αν υπάρχει κάποιο θέμα αποχωρισμού, το παιδί είναι σημαντικό να νιώθει ότι όλοι είναι σύμφωνοι και επικροτούν το νέο του αυτό βήμα ανεξαρτητοποίησης.

Οι γονείς πρέπει να επικεντρωθούν στην έναρξη της σχολικής χρονιάς, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο και προσοχή στο παιδί και αφήνοντας κατά μέρος άλλες δουλείες και ασχολίες. Καταναλώνοντας περισσότερο από μια ημέρα μαζί με το παιδί για την αγορά σχολικού εξοπλισμού αφήνοντας το να κάνει αυτό τις επιλογές. είναι μια απαραίτητη διαδικασία.

Την πρώτη ημέρα του σχολειού: το παιδί είναι σημαντικό να συνοδεύεται από κάποιο γονιό (ή και τους δυο) ο όποιος θα φροντίσει να μην αργοπορήσει.

Την στιγμή του αποχωρισμού ενδέχεται το παιδί να κλάψει. Χωρίς άγχος, ένα καθησυχαστικό φιλί και μια διαβεβαίωση για την αγάπη τους και για την επιστροφή τους μετά το τέλος της σχολικής ημέρας, θα βοηθήσει τον αποχωρισμό. Η στάση του γονιού που κάθεται και προσπαθεί να καλμάρει το παιδί χειροτερεύει την κατάσταση και εντείνει το πρόβλημα. Άμα συνεχίσει το παιδί να κλαίει έντονα η απομάκρυνση του γονιού όσο σκληρή και να φαίνεται είναι η μόνη επιλογή. Συνήθως, όταν φεύγει ο γονιός, τα παιδιά ηρεμούν και ευχαριστιούνται το σχολείο. (Άρθρο στο περιοδικό υγείας in-vitro).

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ :

Για πρώτη φορά στο σχολείο χωρίς άγχος:

Μην περιμένετε να ξεκινήσει το σχολείο· μπείτε από σήμερα κιόλας σε μια σειρά, ώστε να ενταχθεί με άνεση το παιδί στην Α΄ Δημοτικού και να μελετά χωρίς πίεση. Για ένα παιδί 6 ετών, ο χρόνος δεν έχει ακόμα αποκτήσει ιδιαίτερο νόημα. Θα χρειαστεί λοιπόν να χρησιμοποιήσετε κάποια έξυπνα τρικ για να προσαρμοστεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα και ομαλά στη νέα του καθημερινότητα:

1. Κατ’ αρχάς, καθορίστε ένα πρόγραμμα ύπνου, ήδη από αυτή τη στιγμή. Με άλλα λόγια, σήμερα το βράδυ θα το βάλετε στο κρεβάτι 15΄ πιο νωρίς απ’ ό,τι χτες, ενώ αντίστοιχα θα το ξυπνήσετε 15΄ νωρίτερα το πρωί κ.ο.κ., ώστε μέχρι την ημέρα που θα χρειαστεί να τηρεί πια το συγκεκριμένο ωράριο, να έχει μπει σε σειρά.

2. Καθορίστε επίσης ένα σταθερό πρόγραμμα φαγητού-παιχνιδιού-μπάνιου-διαβάσματος παραμυθιού, ώστε να συνειδητοποιήσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργεί. Τηρήστε πρώτη -και με συνέπεια- τους χρονικούς περιορισμούς, ώστε να παροτρύνετε το μικρό σας να σας μιμηθεί.

3. Παίξτε μαζί το παιχνίδι του ρολογιού, για να μάθει να μην αργοπορεί. Πείτε του, π.χ.: «Για να δούμε αν προλαβαίνεις να πλύνεις τα δόντια σου και να ντυθείς πριν φτάσει ο μεγάλος δείκτης στο 9. Αν τα καταφέρεις, θα μπορέσεις να δεις στην τηλεόραση για 10΄ μια παιδική εκπομπή».

4. Δημιουργήστε την κατάλληλη ατμόσφαιρα: μια ήσυχη και συγχρόνως χαρούμενη γωνιά μελέτης, με σωστό φωτισμό, ένα γραφείο στα μέτρα του, ένα ανατομικό κάθισμα, μια όμορφη μολυβοθήκη και 2-3 αγαπημένα του αντικείμενα που θα το βοηθήσουν να την οικειοποιηθεί.

5. Αμέσως μετά το μεσημεριανό φαγητό και την -ολιγόωρη- ξεκούραση, είναι χρήσιμο να αποκτήσει τη συνήθεια να καταγράφει τα μαθήματά του σε ένα κομμάτι χαρτί. Να ξεκινάει από τα πιο δύσκολα μέχρι τα πιο απλά, και να τα διαγράφει ένα ένα μέχρι να καταλήξει στα πιο ευχάριστα, υπό τον όρο ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να ολοκληρώνει μια-δυο εργασίες για να κάνει μια μικρή διακοπή.

Χρήσιμες συμβουλές:

Οι εξωσχολικές δραστηριότητες παρέχουν πλούσια ερεθίσματα, γνώσεις και εμπειρίες στο παιδί, δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να το φορτώσετε, ούτε να κάνετε βιαστικές κινήσεις πριν από τα Χριστούγεννα. Το τρίμηνο που μεσολαβεί θεωρείται το σύνηθες διάστημα προσαρμογής.

Από κει και πέρα:Εντάξτε στην καθημερινότητά του μόνο ό,τι το ευχαριστεί. Μην αντικαταστήσετε, για παράδειγμα, τον αθλητισμό με την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, με τη λογική ότι θα του χρειαστεί.Συνδυάστε δύο δραστηριότητες σε μία (π.χ. θεατρικό παιχνίδι στα Αγγλικά), ώστε η μάθηση να γίνει πιο απολαυστική.Μην παραμελήσετε την ανάγκη του για ελεύθερο χρόνο, παιχνίδι και ανέμελη φιλική συναναστροφή.

και κυρίως :

• Έχετε εμπιστοσύνη στους δασκάλους & στις δασκάλες των παιδιών σας.
• Ακούστε με προσοχή τις παιδαγωγικές συμβουλές τους.
• Μην παίρνετε αυθαίρετες πρωτοβουλίες και οδηγείστε σε λανθασμένες πρακτικές.
• Μην συμπεριφέρεστε ως » ειδικοί παιδαγωγοί».
• Ο ρόλος σας είναι διακριτός (είστε οι γονείς & κηδεμόνες)
• Μην ενεργείτε ποτέ «εν θερμώ».
• Κάνετε τις προσωπικές σας υπερβάσεις και προσπαθείστε να γίνετε καλοί ακροατές.
• Έχετε πνεύμα αγαστής συνεργασίας.
• Τέλος, μην ξεχνάτε πως τα παιδιά σας είναι και δικά μας παιδιά!